DİVAN EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ:
ü Aruz ölçüsüyle yazılır.ü Nazım birimi beyittir.
ü Beyitler arasında konu bütünlüğü aranmaz.
ü Konu olarak; aşk, tasavvuf, felsefe vb. işlenir. Daha ziyade soyuttur. Toplumdan kopuk gibi görülse de insandan kopuk değildir.
ü Dil Arapça ve Farsça’nın etkisiyle ağırdır.
ü Genellikle tam ve zengin kafiye kullanılır.
ü Duygu ve düşünceler belirli sözlerle (mazmun) ifade edilir.
ü Konudan çok anlatım şekline önem verilir.
ü Söz ve anlatım sanatlarını kullanma ustalığın bir ölçüsü olarak kabul edilir.
ü Şiirin kendine has adı ( başlığı ) yoktur, şekline ya da konusuna göre ortak isimlerle adlandırılır.
ü Şair , şiirlerini belirli bir düzene uyarak bir araya toplar. Bu esere divan adı verilir.
En Önemli Divan Edebiyatı Şairleri:
13. asır:
Hoca Dehhani: Dini-tasavvufi edebiyat dışında eser veren ilk şairdir. Şiirlerini sonraki dönemlere göre daha sade bir Türkçe ile sanatlı bir üslupla yazmıştır. Horasan’dan Anadolu’ya gelmiş Konya Selçuklu sarayında yaşamış ve Selçuklu Şehnamesi yazmıştır.
14.asır:
Gülşehri: Türkçe’nin gelişmesinde katkısı vardır. Feridüddin Attar’dan çevirdiği Mantıku’t-Tayr (Kuşların Dili) adlı (mesnevi tarzındaki) eseri ile bilinir.
Kadı Burhaneddin: Kayseri’de kadılık yapmış. Sivas’ta adı ile bilinen bir devlet kurmuştur. “Tuyuğ” nazım şeklini ilk o kullanmuştır. Divan’ı vardır. Tuyuglarında kahramanca bir söyleyiş göze çarpar.
Ahmedî: Devrin en iyi şairidir. Üslûbu ile kendinden önceki şairleri etkilemiştir. Divan ve İskendernâme , Cemşid u Hurşid, Tervihu’l Ervah adlı mesnevileri bilinmektedir.
15.asır: (Devletin geliştiği ve güçlendiği dönem.)
Şeyhi: Dönemin en önemli şairidir. İyi bir eğitim almıştır. Divan’ının yanında toplumdaki haksızlıkları anlattığı Harâame (eşekname) adlı mesnevisi hiciv türüne örnektir.
Ahmet Paşa: Fatih’in vezirlerindendir. Çağında şairler sultanı olarak anılır. Tarih düşürme, ve nazire yazma geleneği onunla başlar. Divan sahibidir. Şiirlerinde günlük konular ve aşk işlenmiştir. Tasavvuf konuları bulunmaz.
Necati Bey: Devrin önemli şairlerindendir. Asıl mesleği nakkaşlıktır.Kastamonuludur. Şiirleri sayesinde İstanbul’a davet edilmiş, sarayda kâtip olmuştur. Şiirlerinde halk söyleyişlerini ve yerli motifleri çok iyi kullanmıştır. Divan sahibidir.
Süleyman Çelebi: Peygamber Efendimiz için yazdığı Mevlid olarak bilinen eseri ile ölümsüzleşmiştir.
Ali Şir Nevaî: Divan Edebiyatı’nın Orta Asya’daki Doğu (Çağatay) lehçesindeki tek temsilcisidir. Şairliği yanı sıra, devlet adamı ve dil bilginidit.Dört Türkçe Divan sahibidir.Muhakemetü’l-Lugateyn (Dillerin karşılaştırılması) adlı eseri Türkçe’nin farsça’ya üstünlüğünü ispat için yazmıştır.İlk hamse sahibidir (Ferhat ü Şirin, Leyla ve Mecnun başta olmak üzere 5 mesnevi). Mecalisü’n-Nefais , adlı şairler tezkiresi vardırMizanü’l-Evzan adlı vezin me mûsiki şekillerini anlatan eseri vardır.
16. asır:
Fuzûlî: Divan ed.nın en güçlü şairlerindendir. Bağdat’ta yaşamıştır. Aşk ve ıstırap konularını lirik bir biçimde işler. Gazelleri daha çok ön plana çıkar.Şiirlerinde âzeri şivesini kullanmıştır. Dilinde halk söyleyişleri de yer alır.Arapça, Farsça ve Türkçe Divan’ı vardır.Hadikatü’s-Süeda (Kerbelâ vakasını anlatır), Beng ü Bâde, Leylâ ve Mecnun, Heft Cam, adlı mesnevileri, Şikâyetnâme isimli mektubu ve 40 Hadis tercümesi vardır.
Baki: Devrinde (Kanuni) Sultanü’ş-Şuarâ diye anılır.Devrinin güç ve ihtişamını şiirine yansıtmıştır. Tasavvuftan ziyade ihtişamlı saray ve konak hayatını anlatır.Klasik Osmanlı dilinin en mükemmel örneklerini vermiştir.Yedi bentlik Kanuni Mersiyesi ile ölümsüzleşmiştir. Şiir türünde Divan’ı vardır.Nesir türünde Hadis-i Erbain Tercümesi ve Mekke Tarihi adlı eserleri bilinir.
Taşlıcalı Yahya: Dönemin güçlü şairlerindendir. Hamse sahibidir. Yusuf u Züleyha mesnevisi benzerlerinden üstündür.
Hayali Bey, Bağdatlı Ruhi, Zati dönemin diğer güçlü şairlerindendir.
17. asır: (Osmanlı Devletinin gerilemeye başladığı dönem)
Nef’î: Dönemin en güçlü şairidir. Dördüncü Murat’ın yakınında bulunmuştur. Özellikle kaside türünde mükemmel örnekler vermiştir. Nükteli ve alaycı bir üslûbu vardır. Övgü ve yergide abartılı davranmıştır. Dili ağırdır.Yazdığı hicivler yüzünden IV Murat tarafından idam ettirilmiştir. Farsça ve Türkçe Divan, Siham-ı Kaza (Hiciv mecmuası) adlı eserleri bilinmektedir
Nabi: Dönemin güçlü şairlerindendir. Özellikle didaktik (öğretici) eserleri ile bilinmektedirŞiirinde estetikten çok iyiyi, doğruyu ve güzeli anlatmayı amaçlar. Açık ve anlaşılır bir dili vardır.Önun döneminde divan şiiri genel yapısını aşmış ve sosyal bir içerik kazanmıştır.Hayriyye ve Hayrâbâd isimli mesnevileri didaktik özellikleri taşır.Divan, Münşeat (mektuplar), Tuhfetü’l Haremeyn (gezi yazısı) isimli eserleri bilinir.
18.asır:
Nedim: Lâle devrinin eğlencelerini en güzel şekilde dile getiren şiirleri ile ünlüdür. Şiirlerinde İstanbul Türkçesini, mahalli hayatı ve söyleyişleri başarılı bir şekilde kullanır.Şiir dilinde mahallileşme akımını başlatmıştır. Tasavvufi konular onun şiirinde yer almaz.Divan şiiri geleneğini pek çok yönden aşmış, klasik kalıpların dışına çıkmıştır.Şarkı nazım şeklini ilk o kullanmış ve en güzel örneklerini vermiştir.Şiirlerini Divan’ında toplamıştır. Devrinde meydana gelen bir ayaklanma sırasında ölmüştür.Hece vezni ile yazdığı şiirleri de vardır.
Şeyh Galip: Divan şiirinin son büyük şairidir. Aslında mevlevi şeyhidir. Sembolizmin etkisindedir ve şiirlerinde Sebk-i Hindi akımının izleri görülür. Şiirleri baştan sona mecazlar ve hayallerle örülüdür. Halk söyleyişleri onun dilinde de görülür.Tasavvuf düşüncesi, özellikle mevlânanın etkisi şiirlerine özellikle Hüsn ü Aşk adlı mesnevisinde görülür.Şiirlerini Divan’ında toplamıştır.Hece vezni ile yazdığı şiirleri de vardır.
Anasayfa 
] 
Konu: Divan Edebiyatı 