İslam Öncesi Türk Edebiyatı

İslâm Öncesi Türk Edebiyatının Özellikleri:


Ø Şiirler 7’li, 8’li ve 12’li hece ölçüsü ile yazılmıştır.
Ø Nazım birimi dörtlüktür.Ø Genellikle yarım kafiye kullanılır.
Ø Şiirler kopuz eşliğinde sığır (av töreni), şölen (dini ayin), yuğ (cenaze töreni), toy (şenlik) gibi toplantılarda söylenir.
Ø Koşuk, sagu, sav, destan türünde eserler verilmiştir.Ø Eserlerde şaman dininin izleri görülür.
Ø Din, doğa sevgisi, ölüm, kahramanlık gibi konular işlenir
Ø Dil yabancı etkilerden uzak, sade bir Türkçedir.

Koşuk: Yiğitlik, tabiat, aşk vb. temaların işlendiği dörtlüklerle yazılan lirik şiirlerdir.
Sagu: Ölen bir kimsenin ardından duyulan acıyı dile getiren dörtlüklerle yazılmış şiirlerdir.
Destan: Toplumu etkileyen kişi veya olaylar (savaş, göç, doğal afet) hakında yazılan uzun şiirlerdir.
Sav: Bu günkü atasözüne karşılık olan kısa ve özlü sözlerdir.









İslâmiyet Öncesi Yazılı Türk Edebiyatı:








Bu döneme ait elimizdeki yazılı metinler, Orhun (Göktürk) kitabeleridir.
Bu metinlerde Çinlilerle yapılan savaşlar, yenilgiler, zaferler, milletin bütünlüğünü korumak için verilen mücadeleler anlatılır. Bu eserler hitabet örneğidir.
Göktürk harfleri ile yazılmıştır.
Bilge Kağan, Kültigin, Tonyukuk adına dikilmiştir.
720 ile 735 yılları arasında dikilmiştir.
Bunun dışında uygur harfleri ile yazılan, Budizmi anlatan küçük kitabeler de vardır.